Helikopter platformu olan savaş gemileri, helikopterlerin gemiye güvenle inmesi, sabitlenmesi, emniyete alınması, hangara çekilmesi, hangardan platforma alınması ve helikopterin emniyetli bir şekilde kalkışı için Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi (HYTS) kullanıyor.
Türk savaş gemilerinde kullanılan HYTS’ler Kanada’dan ithal ediliyordu ancak Kanada Hükûmeti, diğer savunma sanayi ürünlerinde olduğu gibi HYTS’de de Türkiye’ye ambargo uygulamaya başlamıştı.
Türkiye’nin özellikle denizcilik projelerinde stratejik öneme sahip savunma sanayi kuruluşu STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ) Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi üzerinde Altınay Savunma ile birlikte iki yıl boyunca çalışmış ve kısa süre önce yerli imkânlarla üretmeyi başarmıştı.
STM üretimi HYTS, yine STM’nin detay tasarımcısı ve ana yüklenicisi olduğu İ Sınıfı Fırkateyn Projesinin ilk gemisi İstanbul fırkateynine entegre edildi.
Tüm kabul testleri tamamlanan sistem, Türk Deniz Kuvvetlerinin envanterine girdi.
Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonundaki çalışmalar kapsamında, Mayıs 2021’de STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ ile Altınay Savunma arasında “Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi Yerlileştirme ve Tedariki” projesi için imzalar atıldı.
Teknik çalışmalar ve tasarım faaliyetleri sonunda Mart 2022’de üretim faaliyetlerine başlanan yerli sistem, Eylül 2022’de ilk kez çalıştırıldı ve Aralık 2022’de de fabrika kabul testleri yapıldı.
Nisan 2023’te teslimatı gerçekleştirilen Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi’nin, STM’nin ana yüklenicisi olduğu, ilk milli fırkateyn İSTANBUL (F-515) üzerinde kurulumu ve entegrasyonu STM-ALTINAY Savunma ve İstanbul Tersanesi Komutanlığı koordinasyonuyla başarı ile gerçekleştirildi.
Sistemin liman kabul testleri de SSB ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı temsilcilerinin eşliğinde başarı ile tamamlandı.
Helikopter Milli Sistemle İstanbul’a İndi
“İlk Çalıştırmaya Hazırlık Testleri“nin de Ağustos 2023 ayı içinde başarıyla geride bırakılmasıyla Türk Deniz Kuvvetlerine ait SH-70 Seahawk helikopteri milli helikopter yakalama sistemini kullanarak gemiye ilk defa konuşlanma testini Eylül 2023 ayı içinde gerçekleştirdi.
Sistem başarılı bir şekilde SH-70 Seahawk helikopterinin platform üzerindeki konumunu saptadı ve Helikopter Yakalama Aracı ile helikopteri otomatik olarak takip etti.
Testlerin kritik ve son aşamasında ise SH-70 Seahawk helikopteri gemiye yaklaşarak sistemin sağladığı görsel iniş desteğiyle güverte üzerine başarılı bir iniş gerçekleştirdi.
Helikopter daha sonra sistem tarafından emniyete alınıp hangara transfer edildi.
Tüm kabul testlerini tamamlayan yerli sistem, İSTANBUL ile Türk Deniz Kuvvetlerinin envanterine girdi.
Güleryüz: Ambargoya Cevap Verdik, Sırada İhracat Var
STM Genel Müdürü Özgür Güleryüz, Türkiye’nin tam bağımsız savunma sanayii hedefleri doğrultusunda önemli bir başarıya daha imza attıklarını belirterek şöyle devam etti:
“Güçlü yerli ekosistemimiz ile, ambargoya konu olan kritik bir sistemi daha yerlileştirerek, Türk savunmasına kazandırdık. Altınay Savunma ile geliştirdiğimiz Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi sayesinde hem önemli bir kabiliyet kazandık hem de bu alandaki yurt dışı bağımlılığımızı bitirmiş olduk Çok kısa bir sürede hazır hale getirilen yerli sistemimizi ilk olarak TCG İSTANBUL’a entegre ettik. Bundan sonra da Türk Deniz Kuvvetlerimizin gemilerinde ve yurt dışında yürüttüğümüz suüstü ihracat projelerimizde de yerli Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemimizden faydalanabileceğiz. Milli gemilerimizdeki yerlilik oranını yukarıya taşımış olduğumuz bu sistemde, emeği geçen tüm paydaşlarımızı ve STM çalışanlarını tebrik ediyorum.”
Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi
Helikopter Yakalama ve Transfer Sistemi, helikopterlerin gemiye güvenle inmesini, sabitlenmesini emniyete alınmasını, hangara çekilmesini, hangardan platforma alınmasını ve helikopterin emniyetli bir şekilde kalkışını sağlayacak donanımlara sahip bulunuyor. Kameralar ve helikoptere monte edilmiş lazer sistemi gibi alt bileşenlerden yararlanılan sistemde, görüntü işleme ile helikopterin konumu anlık olarak hesaplanıyor. Hesaplanan bu veriler çabuk yakalama aracını doğru konumda tutarken, aynı zamanda helikopterin doğru bir açıda tutulmasını sağlayan pilot konum ışıklarına komut ederek helikopter platformunda belirli bir alana iniş yapmasını sağlıyor. Helikopter gemi güvertesine iner inmez çabuk yakalama aracı pençesi ani bir hareketle helikopteri yakalayarak emniyete alıyor. Bu sayede helikopter gemi güvertesine çabuk yakalama arabası vasıtasıyla iştiraklenerek emniyete alınmış oluyor. Tüm bu işlemler sırasında iniş alanında herhangi bir personel bulunmasına da gerek kalmıyor. Tek personel kontrol noktasından güvenli bir şekilde süreci yürütebiliyor.
