Milli Muharip Uçak Projesi

100 yılı aşkın bir süredir gökyüzünde var olan Türk Hava Kuvvetleri’ne yeni, milli ve modern bir güç olacak olan avcı uçağı projesi TF-X, hava kuvvetlerimizi çok rahatlatacak ve gücünü arttıracak.

Biliyorsunuz ki artık savaş uçakları eskisi gibi it dalaşların da aldığı performanslarla veya ne kadar cephane taşıdığı ile kıyas edilmiyor.Artık önemli olan elektronik güç ve sistemleri! 5.Nesil savaş uçakları işte bu elektronik sistmelerin karşılaştırıldığı ve kıyas edildiği uçaklar.Amerika’nın F-22’si, F-35’i, Rusya’nınSu-57’si, Çin’in J-20’si ve daha bunun gibi bir çok uçak yeni nesil sistemler ile donatılıyor ve 5. nesil sınıfına giriyorlar.Yeni nesil radar sistemleri, elektronik arayüz sistemleri, gelişmiş dijital aviyonik sistemleri, yeni nesil füze sistemleri, elektronik harp sistemleri ve daha birçok sistem/yazılım bu uçakların en kritik özellikleridir. İşte Türkiye bu tarz özelliklere sahip milli bir uçak projesi olarak TF-X’i seçti ve çalışmalara başladı.

TF-X’in model maketi

TF-X’i kim üretecek?

TF-X’in üretici firması TAİ/TUSAŞ. Türkiye’nin havacılık ve uzay sanayinde en bilgili ve en başarılı şirketi TAİ elde ettiği tecrübeler sayesinde böyle bir proje yapmaya hazır.TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, MMU (Milli Muhrip Uçak) projesinde ilk uçuşun 2026 yılında gerçekleşeceğini, 2029 yılında ise Türk Hava Kuvvetleri’ne TF-X’in teslim edilmeye başlanacağını açıkladı.

Ancak böylesine bir proje daha önce Türkiye’de yapılmadı.Bu yüzden TAİ, İngiliz firması BAE Systems ile işbirliği yapmaya karar verdi. İngiltere ile 100 milyon sterlinlik anlaşma imzalandı ve BAE Systems, TAİ’ye (TF-X projesine) danışmanlık hizmeti verilmesi planlandı. Bu ortaklık çıkar ilişkilerine dayalı bir ortaklık. İngilizler 5.nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak için uygun bir uçak arıyordu. TUSAŞ ise projesine destek verebilecek deneyimli bir firma. TF-X, İngiliz ve Türkleri işbirliği yapma konusunda birleştirdi.

BAE Systems bugüne kadar ne yaptı?

1999 yılında kurulan,  Lockheed Martin ve Boeing’in birçok alt kuruluşunu satın alan bir savunma sanayi firması.Birçok kara araçları üretmiş, deniz vasıtaları geliştirmiş ve havacılık-uzay sanayinde çok önemli işlere imza atmış bir firma.Birçok uçak modernize etmiş ve Birleşik Krallığa hali hazırda deniz altı inşa ediyor.F-35 projesinde de yer alıyor ve ABD’nin zırhlı araçlarını modernize ediyor.Birleşik Krallığın ekonomik açıdan parlayan yıldızıdır.

Peki F-35 projesinde bulunan bir ülke/firma TF-X’i ne yapsın?

İngilizlerin TF-X projesine girmesindeki en büyük neden kendi çıkarları.Hava kuvvelerinde 5.nesil savaş uçağı ihtiyacını karşılamak amacı ile F-35 projesine dahil oldular ancak F-35 projesinden istedikleri performansı alamadılar. Yakın zamanda (”Brexit”) Avrupa Birliği’nden de çıkacaklar ve AB’nin şu anda herhangi bir 5.nesil avcı uçağı projesi yok. İngilizler kendi stretejik planlamalarında yeni hamleler de atıyor. Kendi 6.nesil uçak projeleri buna en büyük örnek.

Böylesine bir ortamda hava kuvvetlerindeki Eurofighter Typhoon’lar modernize etmemelerindeki nedende hem istememeleri hemde aşırı pahalı olması.Ayrıca modernize istenilen sonucu da veremeyebilir (5.nesil avcı uçaklarına karşı). Böylesine bir ortamda Türkiye’nin TF-X projesi İngiltere için oldukça iyi bir fırsat. Türkiye hem bu projesine bir ortak/partner arıyor hem de avcı uçağı açığını kapatmak istiyor.

TF-X’in çift motorlu modeli

TF-X’in genel özellikleri ve elektronik sistemleri/silah sistemleri nelerdir?

TF-X, radarlar arasında en gelişmiş ve en teknolojik radar türü olan ASEA radarını kullanacak.Aselsan tarafından geliştirilecek olan bu radarda galyum nitrür (GaN) teknolojisi kullanılacak.F-35 yazısında da aktardığımız gibi birçok sürü iha ya çobanlık edebilecek.Bunun için gerekli elektronik yazılımı Aselsan ve TAİ birlikte geliştirecek (Bu ihalar Anka İHA,[Akıncı İHA] olacaktır).TF-X’te büyük olasılıkla Aselsan’ın daha önce geliştirilmiş olan kendi radar uyarı alıcısı (RWR – Radar Warning Receiver), füze uyarı sistemi (MWS – Missile Warning System), lazer uyarı sistemi (LWS – Laser Warning System), yanıltıcı parçacık ve işaret ışığı yönetimi, dağıtım sistemi ve sayısal radyo frekans hafızası (DRFM – Digital Radio Frequency Memory) tabanlı yayın bozma sistemi ile donatılacaktır.

Motor konusunda ise yine bir İngiliz firması olan Rolls-Royce ile anlaşıldı. Rolls-Royce oldukça deneyimli ve bilgili bir motor üretim firması. TF-X’in gökyüzüne çıkışında yardımcı olacak üstün güç gerektiren motorları Rolls-Royce üretecek.

Aselsan’ın geliştirmekte olduğu ASEA radarının muhtemel görünüşü

TF-X kendini gökyüzünde nasıl koruyacak?

Aselsan bu konuda da çalışmalar sürdürüyor.Elektronik Harp Podu projesi ile TF-X gökyüzünde kendisine gelen füzelere karşı korunmuş olacak.Temel çalışma şekli ise şöyle: kendisine gelen herhangi bir füze onu arayıcı başlığı ile ararken pod devreye girecek.Pod TF-X’i olduğundan daha farklı bir yerdeymiş gibi gösterecek ve sayısını arttıracak.Gelen füze TF-X’i yanlış yerde görecek ve olduğundan daha fazla görecek.Böylece ana hedefini şaşıracak ve boşluğa yönelirken kendince hedefi vurduğunu sanacak.Bu podun 2020 yılında F-16’larımıza da entegre edilmesi planlanıyor.F-16’ların gövde altına takılacakken TF-X’in gövde içerisinde bulunacak (Ürettim hattında entegre edilecek.) TF-X, (stealth) görünmezlik özelliğini de barındıracak.Füzelerini ve bombalarını gövde içinde barındırarak ve özel yapısı sayesinde radara gözükmeyecek.(Gerektiğinde füze/bombalar kanatlara veya gövde altına takılabilir.Operasyonun gerekliliğine bağlı) Yine F-35 yazımızda da belirttiğimiz gibi birçok pod, yakıt tankı ve elektronik sistemlerini gövde içerisinde barındıracak.

Aselsan tarafından geliştirlen Elektronik Harp Podu

TF-X’in hava-hava füzesi ne olacak?

Bu konuda da Tübitak SAGE çalışmalar yürütüyor.Göktuğ adı verilen hava-hava füze sistemlerimizden ‘Bozdoğan’ uzun menzilli (görüş ötesi) hava-hava füzemizdir. ‘Gökdoğan’ adı verilen hava-hava füzemiz ise orta/kısa menzilli (Görüş içi) hava-hava füzemizdir. Füzelerimizin 2019’da gökyüzünde test edilmesi ve ateşlenmesi planlanıyor.

Bozdoğan hava-hava füzesi bilgi kataloğu

Gökdoğan hava-hava füzesi bilgi kataloğu

Tübitak SAGE’nin geliştirdiği Göktuğ hava-hava füzesi

TF-X’in envatere dahil olması ile birlikte hava kuvvetlerimizde uzun süre hizmet vermiş olan F-16’lar emekli edilecek. O zamana kadar envantere dahil olan F-35A’lar ise F-4E Phantom 2020’leri emekliye ayıracak. Böylelikle 2030’lu yıllarda gökyüzünde F-16 (modernize edilmiş), TF-X ve F-35A üçlüsünü görme imkanımız olacaktır. Hava savunma gücümüz, katmanlı hava savunma sistemimizin geliştirilmesi ile birlikte çok güçlü hale gelecek! Türk hava sahası hem karadan hemde havadan korunan sistemler ile geçilemeyen bir kale halini alacak.

TF-X’in beklenen genel karakteristik özellikleri:

–Mürettebat: 1
–Uzunluk: 19 m
–Kanat açıklığı: 12 m
–Kanat alanı: 60 m2
–Maksimum kalkış ağırlığı: 27,216 kg (60,000 lb)
–Enerji Kaynağı/Motor: 2 × Rolls Royce & Kale tasarımı, 89 kN (20.000 lbf) itme gücü
–Maksimum hız: Mach 2
–Servis tavanı: 17.000 m (55.000 ft)