Osmanlı Devleti, 29 Ekim 1914’te Alman İmparatorluğu’ndan satın alınmış gibi gösterdiği Goeben (Yavuz) ve Breslau (Midilli) Zırhlılarının Karadeniz kıyısındaki Rus İmparatorluğu’na bağlı Sivastopol şehrini bombalaması üzerine fiili olarak, İttifak Devletleri’nin yanında 1. Dünya Savaşı’na girmiş oldu.
Osmanlı, 1914’ten 1918’e kadar Çanakkale, Kafkasya, Hicaz-Yemen, Sina-Filistin, Irak ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğuna destek olmak amacıyla Galiçya Cephesi’nde İtilaf kuvvetleriyle savaştı.
Ekim 1918’de Filistin cephesindeki yenilgi, Şam’ın düşmesi ve Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi sonrası İstanbul’un itilaf devletlerince işgal edilebilme olasılığı üzerine İngiltere ile ateşkes görüşmelerine başlandı.
30 Ekim 1918 tarihinde Bahriye Nazırı Rauf Bey, Limni Adası Mondros Limanı’nda demirli Agamennon Zırhlısı’nda Mondros Ateşkes Mütarekesi’ni imzaladı.
25 maddelik mütareke ile Osmanlı Devleti savaştan çekildi.
İtilaf Devletleri ordusu, 1918 yılının sonlarında Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul’u ve Çanakkale Boğazı’nı işgal etti.
18 Ocak 1919 tarihinde başlayan Paris Barış Konferansı’nda alınan karar doğrultusunda Yunanistan, 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’i işgal etti.
İşgalin başladığı gün Yunan askerlerinin geçit töreni sırasında gazeteci Hasan Tahsin, bir Yunan askerini ateş ederek öldürdü.
Ardından Yunan askerlerinin ateşiyle şehit oldu.
Hasan Tahsin’in “İlk Kurşun”u, Kurtuluş Savaşı’nı başlatan kıvılcım olarak da nitelendirilebilir.
Mustafa Kemal Paşa (ATATÜRK), 6 Mayıs 1919 tarihinde Harbiye Nazırlığı tarafından 9. Ordu Müfettişi olarak tayin edildi.
19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a ayak basmasıyla Milli Mücadelenin örgütlenme dönemi başladı.
AMASYA GENELGESİ
Mustafa Kemal Paşa, 21 Haziran 1919 tarihinde Kazım Paşa (Karabekir), Refet Paşa (Bele), Ali Fuat Paşa (Cebesoy) ve Rauf Bey (Orbay) ile Amasya’da buluşarak bir gün sonra, 22 Haziran’da Amasya Genelgesi’ni yayımladı.
Genelgede, “vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu”, “İstanbul Hükûmeti’nin aldığı sorumluluğu yerine getirmediği” ve “Milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararının kurtaracağı” ifade edildi.
ERZURUM KONGRESİ
23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanan kongrede ise Doğu illerinin Ermenistan’a verilmesi olasılığına karşı direniş kararı alınırken, kalkınma için Amerikan mandası fikrine kapılar kapatıldı.
SİVAS KONGRESİ
4 Eylül-11 Eylül 1919 tarihleri arasında ise Sivas’ta ülkenin her yerinden gelen delegelerin katılımı ile Sivas Kongresi düzenlendi.
Sivas Kongresi’nde Meclis-i Mebusan kuruluncaya kadar İstanbul Hükûmeti ile resmi bağların kesilmesi kararı alındı.
Ayrıca ülke çapında yeni bir idari ve siyasi örgütlenme sağlanması amacıyla Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında Heyet-i Temsiliye kuruldu.
1919 Aralık ayında yapılan seçimler sonucunda son Osmanlı Meclis-i Mebusanı oluştu.
MİSAKIMİLLÎ’NİN KABULÜ
28 Ocak 1920 tarihinde Meclis-i Mebusanda Misakımillî Beyannamesi kabul edildi.
Beyannamede tam bağımsızlık sağlanıncaya kadar mücadele edileceği belirtiliyordu.
MECLİS-İ MEBUSANIN İŞGALİ VE FESHEDİLMESİ
16 Mart 1920 tarihinde Meclis-i Mebusan ve Babıali işgal edildi.
Milli mücadele yanlısı milletvekilleri tutuklanarak Malta adasına sürgüne gönderildi.
Bunun üzerine 18 Mart 1920 tarihinde toplanan meclis kendini feshettiğini açıkladı.
Padişahın 11 Nisan 1920 tarihinde II. Meşrutiyet’in sona erdiğini açıklaması ile halkın mecliste söz alma yetkisinin tamamen önüne geçildi.
Bu durum karşısında Milli Mücadele için çalışmalar yürüten Heyet-i Temsiliye, Ankara’da meclisi toplanmaya çağırdı.
BÜYÜK MİLLET MECLİSİNİN AÇILIŞI
23 Nisan 1920 Cuma günü Hacı Bayram Camii’nde kılınan Cuma namazı sonrası Büyük Millet Meclisi adını alacak olan meclis açıldı.
Meclisin açılması ile Kurtuluş Savaşı resmen başlamış oldu.
Mustafa Kemal Atatürk, 23 Nisan 1924’te “23 Nisan” gününün bayram olarak kutlanmasını istedi.
Atatürk, 1929 yılında 23 Nisan’ı çocuklara armağan etti.
23 Nisan, 1929 tarihinden itibaren Çocuk Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.
Başta Gazi Mareşal Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere Kurtuluş Savaşı’nda görev alan herkese şükran ve minnetle…
