Türkiye Cumhuriyeti, Güney sınırında yer alan komşu ülke Suriye içerisinde hızla yayılan ve Suriye’nin Kuzeyini işgal eden YPG/PKK terör örgütüne (SDG-SDF) yönelik operasyonunu başlattı ve adını “Bahar Pınarı” koydu. Türkiye Cumhuriyeti’nin Güney sınırlarını güvende tutmak ve sınırlarımızdan terör örgütünü uzaklaştırmak için başlatılan operasyon 9 Ekim tarihinde, öğlen saatlerini biraz geçen bir zaman diliminde başlatıldı ve ilk olarak Suriye’nin Ain Issa kasabasındaki terör örgütü hedefleri Türk Hava Kuvvetleri’ne ait 2 adet F-16 savaş uçağı tarafından bombalandı.
Operasyona Hangi Ülkeler Nasıl Tepki Gösterdi?
Batı ve Doğu bloklarında bulunan ülkeler Türkiye Cumhuriyeti’nin gerçekleştirdiği operasyona tepki gösterdi.
- Amerika Birleşik Devletleri bu operasyonu desteklemediğini bildirdi ve operasyon bölgesinden askerlerini geri çekerek Türkiye’nin önünü açtı. Ancak Türkiye’yi ‘IŞİD Karşıtı Koalisyon Hava Görev Emri’nden çıkarttı ve Türkiye’ye yönelik istihbarat paylaşımını durdurdu. ABD’den bazı siyasiler Türkiye’nin NATO’dan çıkarılması için çaba göstereceklerini ve Türkiye’nin bu operasyon için ceza alması gerektiğini bildiren açıklamaları ile operasyona sert tepki gösterdi.
- Fransa bu operasyondan endişe duyduğunu ve Suriye’de yeni bir savaşın başlamaması gerektiğini bildirerek operasyona karşı olduğunu bildirdi.
- Almanya operasyonun sonuçlarının vahim olacağını, operasyonunun IŞİD’i canlandıracağını ve bölgedeki istikrarsızlığı arttıracağını bildirdi.
- İran bu operasyonu desteklemediğini ve Türkiye’nin bu operasyonu yapmaması gerektiğini, Türkiye’nin Suriye toprak bütünlüğüne saygı duyması gerektiğini açıkladı. Bu açıklamaları İran Dışişleri Bakanı Mohammad Javad Zarif yaptı. 9 Ekim akşamında İran devlet televizyonunun bildirisine göre İran Meclis Başkanı Türkiye ziyaretini iptal etti.
- Rusya, operasyon ve ABD askerlerinin çekilme kararının önceden kendilerine haber verilmediğini bildirerek operasyonu yakından takip ettiklerini bildirerek destek vermedi. Ayrıca Rus Senatör Kosaçev “Türk tarafının bu eylemlerinin bölgede ve doğrudan Suriye’deki duruma olumlu etki yapacağını düşünmüyorum. Üstelik bu operasyon için Suriye hükümetinin onayı alınmış değil. Oysa Suriye bağımsız bir ülke ve BM üyesi” açıklaması ile Rusya’nın operasyona karşı olduğunu belli etti. Ayrıca başka bir Rus Senatör Cabarov “Suriye’de çözüm süreci sekteye uğrayabilir. Suriye’de yeni bir çatışma yaşanmasını istemeyiz, bu durum Ortadoğu’da büyük bir istikrarsızlık riski doğurabilir” açıklamasını yaptı ve “Rusya, Türkiye ile Suriye arasındaki çatışmaya dahil olmayacak.” dedi. Ayrıca Rusya lider ülkelerin liderlerine Suriye ile ilgili bir toplantı çağrısında bulundu.
- Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa ile birlikte Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni toplantıya çağırarak operasyonu kınayacağı bildirildi ve tek taraflı operasyonun bölgedeki istikrarsızlığı arttıracağını açıkladı.
- Çin Halk Cumhuriyeti Türkiye’ye Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi gerektiğini bildirdi ve operasyona tepki gösterdi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Gen Shuang, “Çin her zaman Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı duyulması ve destek verilmesi gerektiği düşüncesindeydi, uluslararası toplumun Suriye krizinin çözümü için koşulların oluşturulması amacıyla müşterek çalışması ve durumu zorlaştıran yeni faktörlerin oluşmasından kaçınması gerek” açıklamasını yaptı.
- İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, Türkiye’nin harekatını kınadıklarını açıkladı, saldırıya son verme çağrısında bulundu. 10 Ekim akşamı İtalya, Türkiye’nin Roma Büyükelçisi’ni Barış Pınarı Harekatı’na tepkilerini dile getirmek için Dışişleri Bakanlığı’na çağırdığı.
- İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde “Türkiye’nin eylemleri sorumsuzca ve uluslararası yasalara aykırı. Söz konusu eylemler ciddi insani sonuçların ortaya çıkma risklerini tetikliyor ve IŞİD’in yeniden canlanmasına neden olabilir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Avrupalı partnerleriyle birlikte hareket ederek, gerilimin daha da tırmanmasını engellemenin sorumluluğunu derhal üstlenmeli” açıklamasını gerçekleştirdi.
- Norveç 10 Ekim akşamında Türkiye Cumhuriyeti’ne gerçekleştirilen operasyon nedeni ile silah ambargosu uygulama ve silah sistemleri satmama kararı aldı. Norveç Dışişleri Bakanı Norveç Dışişleri Bakanı Ine Eriksen Soreide “Durumun karmaşık olduğunu ve sürekli değiştiğini göz önüne alırsak, Bakanlık bir önlem olarak Türkiye’ye savunma ya da farklı amaçlı kullanımlar için yeni ihracat taleplerine yanıt vermeme kararı aldı.” dedi.
- Hollanda Türkiye Cumhuriyeti’nin gerçekleştirdiği operasyon nedeni ile Türkiye’ye silah ambargosu uygulama kararı aldı.
- Suudi Arabistan‘ın resmi haber ajansı SPA tarafından bildirilen mesajda, “Türkiye’nin saldırısı Suriye’nin egemenliğini ihlal eden ve bölge güvenliğini tehdit ediyor. Krallık, Türk ordusu tarafından Suriye’nin kuzeydoğusundaki bölgelere başlatılan saldırıyı kınıyor” cümlesine yer verildi.
- Suriye halihazırdaki hükümeti (rejim güçleri) “Türkiye’nin bütün saldırılarını önlemek için hazırız.” açıklamasını yaptı ve Suriye Dışişleri Bakanlığı “Suriye, Türk rejiminin pervasız açıklamalarıyla düşmanca niyetlerini ve Suriye sınırlarındaki askeri yığılmayı en güçlü ifadelerle kınamaktadır.” dedi.
- Mısır 9 Ekim akşamında Dışişleri Bakanlığı ile “Kardeş Arap devletinin egemenliğine bariz ve kabul edilemez saldırı” açıklamasını yaptı ve Arap Birliği’ne olağanüstü toplantı çağrısı yaptı. Aynı zamanda Mısır Dışişleri Bakanlığı “Mısır, Türkiye’nin Suriye topraklarındaki saldırganlığını en güçlü ifadelerle kınamaktadır” açıklamasını gerçekleştirdi.
- Filistin‘inde aralarında bulunduğu Arap Birliği 12 Ekim’de toplanacak ve Türkiye Cumhuriyeti’ni kınayacak.
- Irak Cumhurbaşkanı Berham Salih “Türkiye’nin askeri müdahalesi, tehlikeli bir gerilime yol açabilir, dille ifade edilemeyecek insani facialara yol açar, terörist grupların imkanlarını genişletir. Dünya, felaketi önlemek için birleşmeli, Kürtler dahil tüm Suriyelilerin hakları konusunda politik çözüme, barışa, onura ve güvenliğe destek vermeli” dedi ve Irak’ın operasyonu desteklemediğini belirtti.
- Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusunda başlattığı askeri operasyonu şiddetle kınadıklarını, bu operasyonla Suriye’nin egemenliğinin açık ve kabul edilemez şekilde ihlal edildiğini bildirdi.
- Bahreyn Dışişleri Bakanlığı, “Bahreyn Kraliyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti’nin Suriye Arap Cumhuriyeti’nin kuzeydoğu bölgelerine askeri operasyonu şiddetle kınıyor. Bu operasyon, uluslararası hukuk kurallarının kabul edilemez ihlali ve Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne tecavüz”açıklamasını yaptı ve operasyona tepkili olduğunu bildirdi.
- Avrupa Birliği operasyona karşı olduğunu Avrupa Parlamentosu’nda konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker’in açıklaması ile bildirdi. Jean Ankara’ya itidalli davranma ve Suriye’deki Barış Pınarı Harekatını durdurma çağrısı yaptı ve “Türkiye’nin Suriye sınırında anlamamız gereken güvenlik kaygıları var. Ancak Türkiye ve diğer aktörlere itidal çağrısında bulunuyoruz. Plan, sözde bir güvenli bölge oluşturulmasını da içeriyorsa, AB’den hiçbir şekilde maliyetini üstlenmesini beklemeyin” dedi.
Euronews Türkiye tarafından hazırlanan “operasyona tepkiler” haritası
NATO Operasyona Nasıl Tepki Verdi?
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye’nin Kuzey Suriye’ye başlattığı operasyon ile ilgili “Türkiye’nin kısıtlamalarla hareket etmemesi gerektiğini ve IŞİD’le mücadelede kazanılan kazanımların tehlikeye atılmayacağı konusunda Türkiye’ye güvendiğini” bildirdi. 11 Ekim tarihinde Türkiye’ye gelecek olan Jens, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile operasyon hakkında görüşeceğini de belirtti.
Sınırda Neler Oluyor?
Edinilen bilgilere göre Türk Silahlı Kuvvetleri tespit ettiği terör örgütü noktalarını havadan ve karadan bombaladı. 19:00 civarlarında Türk savaş uçaklarının yeniden bombalama için havalandığı bildirildi. Henüz karadan zırhlı birlikler ile bir saldırı yapılmadığı ve önceliğin tespit edilen hedeflerin havadan ve karadan bombalanması olduğu belirtildi.
YPG/PKK terör örgütü ise Türkiye’nin başlattığı operasyon nedeni ile IŞİD’e yönelik operasyonlarını durdurduğunu bildirdi. ABD Başkanı D.Trump, Türkiye’nin Avrupa’nın almayı reddettiği, serbest kalan ve bölgede ele geçirilen IŞİD üyelerini ülke içine alarak onları ele geçirmek zorunda olduğunu bildirmişti. Operasyona tepki gösteren Batı ülkelerinin temel tepki nedenlerinden birisi YPG/PKK terör örgütünün ele geçirdiği IŞİD cihatçılarının serbest kalarak IŞİD’in canlanması yönündeki korkuydu. Batı medyası bu operasyona bu nedenden ötürü “Türkiye’den IŞİD lehine operasyon” başlığı ile çirkin bir algı yaratıldı/yaratılıyor.
9 Ekim akşamında saat 22:30 civarlarında Milli Savunma Bakanlığı Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kara harekatına başladığını ve 3 ayrı bölgeden Suriye’ye giriş gerçekleştirildiğini bildirdi. Türk Hava Kuvvetleri sınırda CAP görevi icra ediyor ve kara birlikleri ilerlemesini sürdürüyor.
10 Ekim akşamı 20:00 itibari ile Türk Silahlı Kuvvetleri Suriye’nin Ras Al-Ayn şehrine giriş gerçekleştirmek için terör örgütü hedeflerini imha etmeye devam ediyor. Tel Abyad şehri kuşatılırken Resulayn şehrinin mahallelerinin terör örgütünden temizleme işlemlerine başlandığı bildirildi.
Türkiye’den Suriye’ye Nota
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu bir nota ile Suriye rejiminin başkonsolosluğuna bilgi verdiklerini bildirdi ve “Uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarımız çerçevesinde başlatılmıştır. Gerekli bildirimlerde bulunduk. BM Genel Sekreterini bilgilendirdik” dedi. Çavuşoğlu ayırca ”Suriye rejiminin İstanbul Başkonsolosluğuna Barış Pınarı Harekatıyla ilgili notayla bildirim yapıldığı” açıklamasını da yaptı.
Rusya ve İran’ın Türkiye Korkusu
İran’ın operasyona karşı tepki açıklaması ve Rusya’nın endişe duyduğunu bildirmesini uzmanlar “korku” olarak yorumluyor. Bu korkunun nedeni ise Suriye’yi tamamen ele geçirmek isteyen ikilinin (rejim gücüne verdikleri destek ile) Kuzey Suriye’yi ele geçirememe ihtimali. Uzmanlar Rusya ve İran’ın ABD’den ziyade Türkiye’den çekindiğini, ABD’nin Suriye’de geçici olarak var olduğunu ve süreç sonunda oradan çıkacağını ancak Türkiye’nin ele geçirdiği bölgelerde yerel halkın desteği ile oralarda kalıcı olabileceğini bildiriyor ve bundan ötürü ikilinin bundan çok rahatsız olduğunu açıklıyor.
Yeni Açıklamalar 9 Ekim Akşamı Geldi
Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Türkiye’nin ‘Barış Pınarı Harekatı’nın tehlikeli olduğunu ve durması gerektiğini söylerken “Bu saldırı Kürtlerin güvenliği için tehlikelidir. Çünkü bu 5 yıldır savaşmakta olduğumuz IŞİD’e fayda sağlıyor. Saldırı durmak zorunda” dedi. İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ise Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde gerçekleştirdiği harekat ile ilgili ‘sorumsuzca eylem’ açıklamasını yaptı ve BM Güvenlik Konseyi’ne gerilimin tırmanmasının önüne geçilmesi çağrısında bulundu. Avrupa Birliği 28 ülke yaptığı yazılı açıklama ile Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde yürüttüğü operasyona son vermesi çağrısında bulunuldu. Metinde oluşturulan güvenli bölge için AB’nin maddi yardım sağlamayacağı bildirildi. Tam metin “AB Türkiye’ye tek taraflı askeri operasyonunu sonlandırması çağrısında bulunmaktadır. Suriye’nin kuzeyinde Türkiye’nin tasarladığı sözde güvenli bölgenin sığınmacıların dönüşü için gerekli uluslararası kriterleri karşılaması ihtimal dahilinde değildir. AB, yerel nüfusun haklarının gözardı edildiği bölgelerde istikrarın ya da kalkınmanın sağlanması için yardım sağlamayacaktır.” şeklinde yayımlandı. Avusturya Özgürlük Partisi Başkanı Norbert Hofer ise operasyon nedeni ile AB’ye yeni bir göç dalgası gelebileceğini ve bu nedenden ötürü önlemler alınması gerektiğini bildirdi. Parti liderine göre IŞİD militanları, Türkiye’nin operasyonu sonucu oluşabilecek kaostan yararlanarak Avrupa’ya kaçabilir. Ayrıca yine yurt dışında servis edilen haberlerin çoğunda Türkiye’nin hava saldırıları nedeni ile sivillerin hayatını kaybettiği (elde edilen bilgilere göre 5 sivilin öldüğü iddia ediliyor) bildiriliyor. Ancak TSK bu konuda hassasiyetli olduğunu açıklamış ve operasyonu sivillere zarar gelmeyecek şekilde gerçekleştirdiğini bildirmişti.
12 Ekim Sabahı İlginç Olaylar Yaşandı
Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı (Pentagon), Suriye’de bulunan ABD Üssü yakınına bir saldırı yapıldığını ve bu saldırının Türkiye tarafından topçu atışları ile gerçekleştirildiğini bildirdi. Pentagon “Patlama, Türklerin ABD kuvvetlerinin hazır bulunduğunu bildiği bir bölgede meydana geldi” açıklamasını yaptı ve ABD’li askerlere zarar gelmediğini bildirdi. Buna ek olarak ABD’nin Kobani’den çekilmediği de ayrıca belirtildi. Milli Savunma Bakanlığı tarafından ABD ve müttefik/koalisyon ülkelerin ateş altına alınmadığı ve bu haberlerin yalan olduğu, “bölgedeki terör örgütü hedeflerine yönelik atış öncesinde de ABD üssüne yönelik zarar verilmemesi için her türlü tedbir alınmıştır” açıklaması yapıldı.
ABD’nin IŞİD’le Mücadele eski Özel Temsilcisi Brett McGurk, Suriye/Kobani’de bulunan ABD askerlerinin yakınına yapılan Türk atışlarının “yanlışlıkla” olmadığı ve Türk tarafının ABD’li askerlerin yerini bildiğini belirtti.Pentagon “Türk topçuları tarafından atış yapıldı ve patlama, Türklerin ABD kuvvetlerinin hazır bulunduğunu bildiği bir bölgede meydana geldi” açıklamasını yapmıştı. MSB ise “müttefik ülkelerin vurulması asla söz konusu olamaz” açıklamasını yapmıştı.
