Dumlupınar Denizaltısı Faciası Türk milletinin yüreğinde hâlâ bir yara olarak duruyor.
Türkiye, “özellikle denizaltı kazalarında öncelikle personeli kurtarma konusunda Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler arasında en geniş imkân ve kabiliyete sahip ülke” dersek abartmış olmayız muhtemelen.
Türk Deniz Kuvvetlerinin planlı tatbikatlarından KURTARAN-2024, Marmaris Aksaz Deniz Üssü açıklarında, 24-30 Nisan tarihleri arasında icra edildi.
Tatbikata Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 1 fırkateyn, 3 denizaltı, 1 denizaltı kurtarma gemisi, 2 kurtarma/yedekleme gemisi, 1 mayın avlama gemisi, 1 karakol gemisi, 1 römorkör, 1 helikopter, 1 deniz karakol uçağı, 1 insansız hava aracı, 1 SAT botu, 1 paraşütlü arama kurtarma timi (PAK) ve 1 denizaltı tahliye ve kurtarma yardım timi; Kara Kuvvetleri Komutanlığından 1 AS532 Cougar ambulans helikopter; Hava Kuvvetleri Komutanlığından 1 C-130 nakliye uçağı; Sahil Güvenlik Komutanlığından 2 sahil güvenlik botu katıldı.
“Sadece bu tatbikata katılan unsurlar bile, Türk Deniz Kuvvetlerinin arama-kurtarmada ne kadar geniş imkânlara sahip olduğunu göstermesi açısından yeterli” denilebilir.
Türkiye ayrıca Akdeniz’de sadece kendi imkânlarından değil; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin imkânlarından da yararlanıyor arama-kurtarma konusunda ve bunu Caner Gönyeli tatbikatlarında net olarak görüyoruz.
KURTARAN-2024 Tatbikatını izlemek üzere diğer basın mensubu arkadaşlarımızla birlikte biz de milli imkânlarla üretilen, Türk Donanmasının seçkin gemilerinden TCG Alemdar Denizaltı Personel Arama Kurtarma Gemisi ile Aksaz açıklarına seyrettik.
KURTARAN-2024 Tatbikatı, Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca planlandı; Kuzey Deniz Saha Komutanlığınca icra edildi.
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu, helikopterle TCG Alemdar’a indi ve Tatbikatı basın mensupları ve yabancı gözlemcilerle birlikte izledi.
İlk olarak Kurtarma ve Su Altı Komutanı Deniz Albay Necati Koray Salar, tatbikata ilişkin bilgilendirme yaptı.
Bilgilendirme toplantısında Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu ve Donanma Komutanı Koramiral Kadir Yıldız da yer aldı.
Deniz Albay Salar, KURTARAN-2004 Tatbikatı’nın amaç ve hedeflerini şu şekilde ifade etti:
“Satha çıkma kabiliyetini yitiren denizaltı personelinin, NATO üyesi ülkeler ve diğer ülkelerin katılımı ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde bulunan milli kurtarma unsurları vasıtasıyla kurtarılması, kurtarma unsurlarının konuşlu bulundukları ülkelerden hava ve deniz yolu ile kaza bölgesine en seri şekilde transfer edilebilmesi, NATO üyesi olmayan ülkelerle, denizaltıdan personel kurtarma konularında ileride yapılabilecek ortak kurtarma faaliyetleri için yöntemler geliştirilmesi, denizaltı tahliye ve kurtarma harekâtında ortaya çıkabilecek kitlesel yaralanma senaryolarına uygun triyaj, tıbbi tedavi ile rekompresyon veya satıh rekompresyon tedavilerinin yapılması ve tıbbi tahliyenin icra edilmesidir. KURTARAN-2024 Tatbikatı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından planlanan, Kuzey Deniz Saha Komutanlığı tarafından icra edilen, bu yıl 7’nci kez Aksaz Marmaris bölgesinde icra eden fiili Denizaltıdan Personel Kurtarma Tatbikatıdır. Tatbikat süresince 3 farklı sahada dibe oturmuş 3 denizaltıya milli kurtarma gemileri müdahalede bulunmaktadır. Tatbikatın hedef kitlesi Denizaltı Arama Kurtarma Harekatı’nda görev alan yüzer, dalar, uçar unsurlar ve teşkil edilmiş karargâhlardır. Tatbikat sırasında Sucuba ve Satıhtan İkmal Dalış Sistemi ile hava ve karışım gaz dalışları icra edilmekte, yandan taramalı sonar, uzaktan kumandalı su altı araçları, atmosferik dalış elbisesi, kurtarma çanı, denizaltı harici havalandırma sistemi kullanılmaktadır. Denizaltıdan personel kurtarma harekâtında ilk safha olan denizaltının bulunmasından sonra Komutanlığımız tarafından ilk müdahale yapılmaktadır. Bu safhada TCG Alemdar, TCG Işın ve TCG Akın tarafından dalgıçlar ile 91 metre, atmosferik dalış sistemi ile 165 metre ve uzaktan kumandalı su altı araçlarıyla 600 metre derinliğe kadar satha çıkma kabiliyetini yitirmiş denizaltıya, harici havalandırma sistemi bağlanmakta, acil yaşam destek paketleri transfer edilmekte olup amaç, denizaltıyı kurtarmaya hazır hâle getirmektir.”
Kurtarma ve Su Altı Komutanı Deniz Albay Necati Koray Salar, harici havalandırma sistemi ile 5 atmosfer iç basınca ulaşmış ve 50 personeli bulan denizaltıya 14 gün süre ile temiz hava verilebildiğini ve içerideki kirli havanın tahliye edilebildiğini belirtti.
Satha çıkma kabiliyetini yitirmiş denizaltıyı kurtarmaya hazır hâle getirdikten sonra denizaltıdan personel kurtarma çanı ile 207 metre derinliğe kadar bir seferde 6 personelin kurtarılabildiğini kaydeden Deniz Albay Salar, Türk Deniz Kuvvetlerinin mevcut 3 kurtarma gemisi, kurtarma imkân ve kabiliyetleri ile dost ve müttefik ülkelere her zaman desteğe hazır olduğunu söyledi.
Daha sonra tatbikatın seçkin gözlemci günü başladı.
Tatbikatta Türkiye’nin yanı sıra Azerbaycan, Amerika Birleşik Devletleri, Bangladeş, Bahreyn, Bulgaristan, Brezilya, Fas, Güney Afrika, Hollanda, Malezya, Mısır, Mozambik, Pakistan, Suudi Arabistan, Tayland ve Umman’dan 35 gözlemci ve subay da yer aldı.
Tatbikatta, senaryo gereği satha çıkma yeteneğini kaybetmiş ve 35 metre derinlikte dibe oturmuş bir denizaltının tespit ve gözlemlenebilmesi için Uzaktan Kumandalı İnsansız Su Altı Aracı (ROV-Remotly Operated Underwater Vehicle) suya daldırıldı.
Denizaltının yeri tespit edildikten sonra tahliye eğitimleri kapsamında 2 kazazede, serbest çıkış faaliyeti gerçekleştirerek su yüzüne çıkarıldı.
Paraşütle Arama Kurtarma (PAK) Timi de uçaktan paraşütle atlayarak kazazedeleri sudan çıkardı.
Kurtarma ekipleri kazazedeleri can sallarına alıp ilk yardım uyguladı.
Su yüzeyindeki kurtarma ekibince bota alınan kazazedeler, TCG Alemdar gemisine nakledildi.
Gemiye getirilen kazazedeler, tıbbi tasnifi yapılarak ilgili tedavi alanlarına yönlendirildi.
Kazazedelere tıbbi müdahale yapıldı; tetkik ve basınç odası tedavileri uygulandı.
Bir kazazede, genel durumu kontrol altına alındıktan sonra tıbbi personel eşliğinde helikopterle bölgedeki tam teşekküllü bir hastaneye sevk edildi.
Tıbbi tatbikat tüm hedefleri gerçekleştirilerek başarıyla tamamlandı.
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu, başarıyla tamamlanan tatbikatın ardından TCG Alemdar Gemisinin helikopter pistinde yaptığı konuşmada, 1877 Osmanlı-Rus Harbi’nde Osmanlı dalgıçlarının mayın tespit etme ve mayın imha etme görevlerinde bulunduğunu hatırlattı.
1885 yılında, hava kompresörleriyle imla edilen dalış cihazlarının envantere girmesiyle Kurtarma ve Su Altı Komutanlığının nüvesinin oluştuğunu belirten Oramiral Tatlıoğlu, şöyle devam etti:
“1889 yılında Japonya’ya gönderdiğimiz Ertuğrul Fırkateyninde de dalgıçlarımız vardı. 1951 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nden aldığımız Kurtaran gemisi vasıtasıyla kurtarma faaliyetlerini icra etmekteydik. Bugün itibariyle millî ve yerli olarak hem gemilerimizi hem gemilerimizin içindeki kurtarma cihazlarımızı millî ve yerli imkânlarla yaptık ve üç adet gemimizi de Alemdar, Akın ve Işın gemimizi de bu tatbikatta, satha çıkma kabiliyetini kaybetmiş 3 adet denizaltıdan personel kurtarmak için kullandık. Sevgili arkadaşlar, 3000 metre derinliğine kadar dipteki enkazları, batıkları tespit etme kabiliyetine sahibiz. 600 metre derinlikteki denizaltıya oksijen imla edebilme kabiliyetine sahibiz. Atmosferik dalış elbiselerimizle 365 metreye dalıyoruz ve bildiğiniz gibi 207 metre derinliğindeki bir denizaltıdan denizaltı çanımız vasıtasıyla altışar kişi olmak üzere satha gelme, su üzerine gelme kabiliyetini kaybetmiş olan denizaltıdan personel kurtarabiliyoruz. Bugün bu yapmış olduğumuz tatbikatta bu imkân ve kabiliyetlerimizi kullandık. İmkan ve kabiliyetlerimizin yeterliliğini gördük. Ben tatbikatta gösterdiğimiz başarılar için hepinize teşekkür ederim.”
Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Tatlıoğlu’nun konuşmasının ardından Türk Deniz Kuvvetlerinin ilk kadın amirali olan Tuğamiral Gökçen Fırat, yabancı konuklara hitaben kısa bir teşekkür konuşması yaptı.
Daha sonra topluca fotoğraf çektirildi.
