Reşad Süleymanoğlu, yıllardır tanıdığımız Azerbaycan Türk’ü bir gazeteci arkadaşımız.
Ermeni işgaliyle birlikte yaşanan katliamları yakından bilen, acısını yüreğinde taşıyan biri.
Reşad’ın Füzuli’deki köyü de 27 yıldır Ermeni işgalindeydi.
Dedesi bir savaş kahramanı olan, son savaşta da amcasının oğlu şehit düşen Reşad Süleymanov, sevinci ve hüznü bir arada yaşayanlardan.
Reşad, savaşın ardından işgalden kurtarılan Füzuli’ye gitti ve ata toprağından izlenimlerini savunmasanayi.org ve C4 defence için aktardı.
İşte Reşad Süleymanov’un izlenimleri…
Ermeniler Mezar Taşlarını Söküp, Siper Olarak Kullandı
Ermenistan 27 yıl boyunca işgal altında tuttuğu Azerbaycan’ın Füzuli bölgesinde taş üstünde taş bırakmamış.
Füzuli’nin nüfusu savaştan önce 110 bindi; şimdi 140 bin…
23 Ağustos 1993’te Ermenistan Ordusu tarafından işgal edilen Füzuli’de o dönem yerleşim birimlerini yakıp yıkan Ermeniler, mezarlıkları bile harabe haline getirmiş, mezar taşlarını sökerek siperleri güçlendirmek için kullanmış.
Azerbaycan Askerleri Bayrak Dikecek Bina Bulamadı
17 Ekim’de Füzuli’yi işgalden kurtaran Azerbaycan Ordusu bayrak dikmek için ayakta kalan tek bir bina bulamayınca bayrağı, dağılmış duvar üzerine dikmek zorunda kaldı.
Füzuli’nin işgalden kurtarılan yerleşim birimlerinin manzarası korkunç.
Yağmalanmış ve dağıtılmış binalar…
Hepsi harabeye dönmüş.
Ermeniler Camileri Domuz Barınağı Olarak Kullandı
Göründüğü kadarıyla Ermeni Ordusu bazı küçük yerleşim birimlerinde de Azerbaycan Türklerine ait binaları ve tarihe ait ne varsa yıkmış ve bu arazilerden Türklerin izini silmeye çalışmış.
Camilere bile zarar verilmiş; ayakta kalan camiler ahır ve domuz barınağı olarak kullanmış.
Ermeniler kaçarken, binaları yıkmakta kullandıkları iş makinelerini bırakmak zorunda kalmış.
27 yıl önce Ermeni soykırımından kurtulabilen ve köylerini terk etmek zorunda kalan insanlar, şimdi geri döndükleri öz baba yurdunda evlerini bulmakta zorluluk çekiyor.
“Ermenilerin Döşediği Mayınlar 10 Yılda Ancak Temizlenir”
Azerbaycan Arazilerinin Mayınlardan Temizlenmesi Milli Merkezinin (ANAMA) Genel Müdürü Gazanfer Ahmedov, Ermeni askerlerinin her yere mayın döşediğini söylüyor.
“Yollar, geçitler, özellikle de mezarlıklarda mayın tehlikesi vardır. Yurduna dönen insanların önce mezarlıklara uğrayıp, yakınlarının mezarlarını ziyaret edeceğini bilen Ermeniler bu yerlere mayın döşemişler.” diyor Ahmedov.
Mayın temizleme (humanitarian demining) çalışmaları yürüten ANAMA’nın planlamasına göre savaş arazisinin (mevziler arasındaki yerlerin) mayından temizlenmesi için 5-6, diğer arazilerin temizlenmesi için 10-13 yıl gerekiyor.
Mayın ve olası tehlikeler göz önüne alınarak insanların işgalden kurtarılmış arazilere izinsiz girişi yasaklandı.
Suriye ve Lübnan’dan Getirilen Füze Fırlatma Sistemleri
Qorqan köyünde bir mevzide Ermeni askerlerinin el yapımı füze fırlatıcı sistemi ve kullandıkları füzeler bulundu.
İstihbarat kaynaklarına göre, bu sistem Suriye ve Lübnan’dan getirilerek Azerbaycan’a karşı savaştırılan terör grupları tarafından kullanıldı.
Yıllardır arazide siperler, istihkâmlar kuran Ermenistan Ordusu, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin başlattığı saldırıya 10 günden fazla karşı koyamadı.
Ermenistan Ordusunun Envanteri Yarıdan Fazla Azaldı
Ermenistan ordusuna ait çok sayıda tank, obüs, Çok Namlulu Roket Atar (ÇNRA), top, havan ve ZMA imha edildi; Ermeniler, sağlam kalanları da savaş bölgesinde bırakarak kaçtı.
Askeri platform ve teçhizatlar arasında Ermenistan’ın farklı yıllarda Rusya’dan aldığı eski Fagot (NATO ismi AT-4 Spigot), Konkurs (AT-5 Spandrel) ve yeni Kornet-E/EM tanksavar füzeleri, Sırbistan’dan alınmış GM-2000 füzeleri, MT-LB zırhlı araç üzerine monte edilmiş Zastava M55 uçaksavarlar, M75 havanları, 82 ve 120 mm havan mühimmatları, Bulgaristan üretimi RPG-22, Rusya üretimi yeni 12.7 mm Kord makineli tüfekleri, Osa hava savunma sistemi, KAMAZ ve UAZ taktik tekerlekli araçlar da var.
İşgalden kurtarılan araziler, adeta bir askeri araç, gereç, teçhizat mezarlığına dönmüş durumda.
Dünyanın En Büyük Askeri Araç Mezarlığı Karabağ’da!
Azerbaycan Ordusunun kullandığı Bayraktar TB2 SİHA’lar, Harop kamikaze İHA’lar ve Spike tanksavar füzeleriyle vurularak kullanılmaz hale getirilen Ermenilere ait tank ve diğer askeri araçları her yerde görmek mümkün.
Vurulan zırhlı araçlar ve Ermenilerden ele geçirilen çok sayıda askeri teçhizat, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatıyla, sergilenmek üzere Bakü’ye götürüldü.
Ermeni askerlerin arazide kalan cesetleri, çevreye kötü bir koku yayıyor.
Ermenistan, 10 Kasım’da Rusya’nın iştirakiyle imzaladığı anlaşmanın ardından savaşta ölen askerlerinin cesetlerini almaya başladı.
Her gün cephenin farklı yerlerinde bulunan ermeni askerlere ait cesetler (50-70 arası) Kızıl Haç ve Rusya barış gücü vasıtasıyla Ermenistan’a teslim ediliyor.
Azerbaycan Hükûmeti taraflar arasında 10 Kasım’da imzalanan Anlaşmaya uygun şekilde, 20 Kasım tarihinde işgaldeki Ağdam ilini Ermenistan’dan teslim aldı.
25 Kasım’da Kelbecer, 1 Aralık’ta Laçın’ın Ermenistan tarafından teslim edilmesinden sonra Azerbaycan Hükûmeti bölgede kapsamlı “Büyük Dönüş” programını başlatmayı planlıyor.
Reşad Süleymanov-Azeri Defence Dergisi Genel Yayın Yönetmeni
