Bu yazımızda M60 tankının teknik özelliklerinden ziyade bu tankın dünyadaki ve ülkemizdeki hikayesini anlatıyoruz. Günümüzde halen ordumuzun tank mevcudunun büyük bir bölümünü oluşturan m60 Patton tanklarının mazisi 2. Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan soğuk savaş dönemine kadar dayanmaktadır. 1960 yıllarının başında Amerika ve müttefiklerinin ana muhabere tankı ihtiyacını gidermek için m48 Patton tanklarının tecrübesiyle geliştirilmiştir. Şuan Amerika’nın tamamını M1 Abrams’larla değiştirdiği M60 tankı başta Mısır olmak üzere Türkiye ve İsrail gibi ülkelerin halen envaterindedir. M60 tankları dünyadaki bir çok savaşta ve operasyonda aktif olarak görev almıştır. Bunların başında Arap-İsrail Savaşı, İran-Irak Savaşı, Körfez Savaşı, ülkemizin ise Şah Fırat ve Fırat Kalkanı operasyonlarının dışında Almanya’dan alınan leopard tanklarının çeşitli antlaşmalar üzerine güneydoğuda kullanılamamasından dolayı bu bölgede de aktif olarak terörle mücadelede kullanılmaktadır.
Fakat Fırat Kalkanı Operasyonu’nda ise bu tanklarımızın yetersiz kalması üzerine leopard 2 ve M60T (Sabra) tanklarıyla değiştirilmiştir. Günümüzden neredeyse 40 yıl önce yaşanan İran-Irak ve İsrail-Arap savaşlarında İran ve İsrail’in kullandığı m60 tankları, karşısındaki Sovyet yapımı T62 ve T54 tanklarına karşı üstünlük sağlayabilmiştir. Bunun en önemli sebeplerinden biri ise m60 tanklarının namlu iniş açısı değerlerinin karşısındaki tanklara göre daha iyi olmasıdır. Böylece M60 tankı mevzisinden çıkmaya gerek duymadan namlusunu aşağı indirerek hedef olmadan güvenli atışlar yapabilmiştir.
İsrail’in servis dışı yaptığı M60 Magach Tankı
İsrail M60 ları tarafından imha edilmiş Suriye’ ait Rus T62 Tankı
Ülkemizin ise M60’larla serüveni körfez savaşının bitimiyle başlamıştır. Türkiye bu savaşa direkt olarak katılmamış olsada üslerini hava harekatlarına karşı açarak sadece konumu üzere destek vermiştir. Savaşın sonunda ise Türkiye M60 tanklarıyla bu desteğinden dolayı Amerika tarafından hibe edilmesiyle tanışmıştır. Mevcut M60 Tank’larının bir kısmı da Doğu ve Batı Almanya’nın birleşmesiyle Almanya’nın silahsızlanma anlaşması gereği Türkiye’ye hibe edilmiştir. Türkiye’nin mevcut M60 Tank’ları ise M60 A1, A3 ve M60T modellerinden oluşmaktadır.
Türk M60 Tankı (Namlu açısı dikkat çekiyor)
İsrail tarfından modernize edilmiş reaktif zırhlı M60T Tankı (170 adet mevcut)
M60 A3 modeli A1 modelinin tank savar mühimmatlarına karşı daha fazla zırh efektifi göstermesi için taret zırhının daha açılı yerleştirilmiş halidir. Bu sayede açılı bir yüzeye atılan mühimmatın zırh ile maksimum temas sağlayamadan infilak etmesinden dolayı mühimmatın tanka vereceği zarar daha az olacaktır. Fakat bu prensip tabii ki günümüz modern tankları için geçerli değildir. M60T yani Sabra Tank’ları ise, Yunanistan’ın Almanya’dan Leopard 2 tankları alması üzerine tank üstünlüğünün Yunanistan lehine döndüğünü gören Türkiye’nin M60 Tanklarını ihale bile açmadan ani bir karar ile İsrailli IMI (Israel Military Industries) Firması tarafından 687 milyon dolar bedel ile modernize edilmiş halidir.
Habur Tatbikatı’ndaki M60T tankları
Bu yılın nisan ayında ise M60T tankları Fırat kalkanından edinilen tecrübelerle FIRAT M60T Projesi modernizasyona tabi tutulmuştur. İleriki zamanlarda M60 tankıyla beraber bu projeyi de detaylarıyla anlatma fırsatı bulacağız. Şuan da Leopard 2A4 tankıyla beraber en modern ve güçlü tankımız olan M60T tankları Irak sınırındaki Habur Tatbikatında da aktif olarak görev almaktadır.
Fırat M60T modernizasyonuna tabi tutulmuş M60T tankımız
